Gdy kierowca nie jest punktualny, pasażerowie spóźniają się do pracy.

When the driver is not punctual, passengers are late for work.

Breakdown of Gdy kierowca nie jest punktualny, pasażerowie spóźniają się do pracy.

• być: to be
• do: to
• nie: not
• praca: the work
• gdy: when
• spóźniać się: to be late
• punktualny: punctual
• kierowca: the driver
• pasażer: the passenger

Questions & Answers about Gdy kierowca nie jest punktualny, pasażerowie spóźniają się do pracy.

What does gdy mean here and can I replace it with kiedy?

gdy is a conjunction meaning “when” in a temporal sense. It introduces a time clause. You can often replace it with kiedy (also “when”) without changing the meaning:
• Gdy kierowca nie jest punktualny…
• Kiedy kierowca nie jest punktualny…
Both are correct; gdy is slightly more formal/written, kiedy more colloquial.

Why is there a comma after the gdy-clause?

Polish punctuation requires a comma between a subordinate clause and the main clause when the subordinate clause comes first. Here, Gdy kierowca nie jest punktualny is a subordinate (time) clause, so it’s separated by a comma from the main clause pasażerowie spóźniają się do pracy.

What’s the difference between gdy and jeżeli/jeśli?

gdy = “when” (time)
jeżeli/jeśli = “if” (condition)
Use gdy to talk about WHEN something happens. Use jeżeli/jeśli to talk about IF something happens.
Example:
• Gdy pada, bierzemy parasol. (“When it rains…”)
• Jeśli będzie padać, weź parasol. (“If it rains…”)

Why is punktualny used with jest? Could I say kierowca punktualny?

punktualny is an adjective (“punctual”). In Polish, adjectives describing the subject must be linked with a form of być (“to be”) in the present tense. So you say kierowca jest punktualny (“the driver is punctual”). Saying kierowca punktualny without a verb is ungrammatical in a full sentence—you need jest.

What is the function of się in spóźniają się?

się is a reflexive particle. The verb spóźniać się is reflexive and means “to be late”. Without się, spóźniać means “to delay something” (transitive). With się, it becomes intransitive:
• spóźniać kogoś – to delay someone
• spóźniać się – to be late

Why is spóźniają się in the present tense, even though it describes a recurring situation?

In Polish the present tense can describe habitual or general truths (like English “When X happens, Y happens”). Here it expresses a regular consequence: whenever the driver isn’t punctual, the passengers are late. No past or future marker is needed.

What case follows do pracy and why?

The preposition do always takes the genitive case in Polish. praca (work) in genitive becomes pracy. Thus do pracy = “to work” (literally “to the work”).

Could I say pasażerowie przyjeżdżają do pracy spóźnieni instead?

Yes, but there’s a nuance:
• pasażerowie spóźniają się do pracy focuses on the action “they are late.”
• pasażerowie przyjeżdżają do pracy spóźnieni uses “arrive” + adjective and describes their state upon arrival. Both convey similar meaning, but the original emphasizes the habitual lateness itself.

Why is the subject singular in the first clause (kierowca) and plural in the second (pasażerowie)?

Because the sentence sets up a cause-and-effect relationship between two different groups: one individual (the driver) and the group affected (the passengers). Grammatically they must agree in number with their own verbs:
• Kierowca nie jest (singular).
• Pasażerowie spóźniają się (plural).