Learn Hardcore Polish: Niestety mój pociąg jest opóźniony.

Beginning, no comma: Niestety mój pociąg jest opóźniony.
Beginning, with a pause/comma: Niestety, mój pociąg jest opóźniony.
In the middle (set off by commas): Mój pociąg jest, niestety, opóźniony.
At the end: Mój pociąg jest opóźniony, niestety. All are correct; choose the one that matches your intonation. No comma is fine in neutral style; commas add a parenthetical feel.

Why is it mój pociąg (not moja or moje)?

Because pociąg is a masculine noun. The possessive must agree:

masculine: mój pociąg
feminine: moja taksówka
neuter: moje auto

Why does opóźniony end in -y? What is it exactly?

Opóźniony is an adjective (a participle used adjectivally) in masculine singular nominative, agreeing with pociąg. Other forms:

feminine: opóźniona
neuter: opóźnione
plural (non-masculine-personal): opóźnione
plural (masculine-personal): opóźnieni

What case are pociąg and opóźniony in here?

Both are nominative. With być (to be), predicate adjectives stay in nominative: Pociąg jest opóźniony. Note: predicate nouns typically take instrumental: Jestem studentem, but adjectives don’t: Jestem zmęczony.

Could I say jest spóźniony or ma opóźnienie instead? Any difference?

(Mój) pociąg jest opóźniony = standard, especially in transport contexts.
(Mój) pociąg ma opóźnienie = very idiomatic; great when adding minutes.
(Mój) pociąg jest spóźniony = understandable, but “spóźniony” is more typical for people.
(Mój) pociąg się spóźnia = is running late (in progress).
(Mój) pociąg się spóźni = will be late (future).
(Mój) pociąg się spóźnił = ended up arriving late (completed past).

Can I drop jest and say Mój pociąg opóźniony?

In normal speech, keep jest. Dropping it sounds telegraphic or like a notice: Pociąg opóźniony 20 minut. That’s fine on displays/announcements, not in regular sentences.

How flexible is the word order?

Polish allows some flexibility:

Neutral: Mój pociąg jest opóźniony.
Focus on “delayed”: Opóźniony jest mój pociąg (contrastive/emphatic).
With parenthetical: Mój pociąg, niestety, jest opóźniony. Changes shift emphasis more than meaning.

How do I say how many minutes the delay is?

Two very common patterns:

Mój pociąg jest opóźniony o 20 minut. (delayed by 20 minutes)
Mój pociąg ma 20 minut opóźnienia. (has a 20‑minute delay)

How do I negate it?

Put nie before the verb:

Mój pociąg nie jest opóźniony.

How do I talk about past or future?

Past: Mój pociąg był opóźniony.
Future: Mój pociąg będzie opóźniony. You can also use the “have delay” pattern: Mój pociąg będzie miał opóźnienie.

Do I need to say mój? Can I just say Pociąg jest opóźniony?

You can drop mój if context makes it clear:

Pociąg jest opóźniony. = The/our/this train is delayed (context-dependent). Use mój to make it explicitly “my train.”

Can I use the same structure with other transport?

Yes:

Mój autobus jest opóźniony.
Mój samolot jest opóźniony. Adjust the possessive/adjective for gender: Moja taksówka jest opóźniona. / Moje metro jest opóźnione.

Any pronunciation tips for the tricky parts?

Niestety: [ɲɛsˈtɛtɨ] (stress on “te”).
mój: [muj] (“ó” sounds like English “oo”).
pociąg: [ˈpɔt͡ɕɔŋk] (“cią” like “chyon”, nasal “ą” ≈ “ong”).
opóźniony: [ɔpuʑˈɲɔnɨ] (soft “ź” [ʑ], soft “ń” [ɲ], stress on “nio”). Approximation: “nyes-TE-ty mooy PO-chyonk yest o-POO-zh-NYO-nih.”

Do I really need the Polish diacritics (ó, ą, ź, etc.)?

Yes for correct writing: mój, pociąg, opóźniony. Without diacritics (moj pociag opozniony) is informal texting at best and can cause confusion. Use a Polish keyboard layout (e.g., “Polish Programmers”) to type them easily.

Is opóźniony okay for people?

For a person who is late, use spóźniony: Jestem spóźniony/spóźniona. Using opóźniony about a person is either odd (as “delayed”) or can sound offensive in other contexts, so avoid it for people.