Learn Hardcore Polish: Proszę mówić jasno podczas lekcji. - Please speak clearly during the lesson.

Proszę is the 1st person singular of prosić (I ask), used formulaically to make a polite request. In the pattern Proszę + infinitive, it functions like English please, as in Please speak…

Why is mówić in the infinitive and not the imperative mów?

Polish commonly uses Proszę + infinitive for polite requests. If you want the bare imperative instead:

Informal singular (ty): Mów jasno.
Informal plural (wy): Mówcie jasno.
Formal singular (Pan/Pani): Niech pan/pani mówi jasno. or simply Proszę mówić jasno.
Formal plural (Państwo): Niech państwo mówią jasno. or Proszę mówić jasno.

Who is being addressed here—informal you or formal you?

With Proszę mówić…, you’re typically addressing someone formally (Pan/Pani) or a group (Państwo). It’s polite and neutral. If you wanted to address a friend or a child, you’d use Mów jasno… instead.

Why mówić and not powiedzieć?

mówić = to speak in general or continuously; fits ongoing behavior during a lesson.
powiedzieć = to say (once), a single act. Proszę powiedzieć jasno… would mean Please say it clearly (on that occasion), not Speak clearly throughout.

Does jasno mean clearly in the sense of loudness or articulation?

jasno means clearly as in understandable, unambiguous content. For enunciation use wyraźnie (distinctly), and for volume use głośno (loudly). So:

mówić jasno = be clear in meaning
mówić wyraźnie = articulate well
mówić głośno = speak loudly

Why jasno and not jasne?

jasno is an adverb (how someone speaks). jasne is an adjective (neuter), used with nouns. Compare:

Mówić jasno = to speak clearly.
To jest jasne = That is clear.

What case is lekcji, and why is it used?

lekcji is genitive. The preposition podczas (during) always takes the genitive: podczas + genitive. The base noun is lekcja (a lesson/class).

Does podczas lekcji mean during the lesson or during lessons in general?

It can mean either. lekcji is both genitive singular and plural, and Polish has no articles. Context decides:

one specific lesson
lessons/classes in general To be explicit, say podczas tej lekcji (this lesson) or podczas każdej lekcji (every lesson).

Can I say na lekcji instead of podczas lekcji?

Yes, both are common:

na lekcji (locative) = in class/while in a lesson (more situational).
podczas lekcji (genitive) = during the course of a lesson (more time-focused or formal). They often overlap, but podczas slightly emphasizes the time span.

Is the word order fixed? Can I move phrases around?

Word order is flexible. All of these are fine, with slight shifts in emphasis:

Proszę mówić jasno podczas lekcji. (neutral)
Proszę podczas lekcji mówić jasno. (more focus on the during-class context)
Podczas lekcji proszę mówić jasno. (contrasts with other times) Avoid splitting the adverb unnaturally, e.g., Proszę mówić podczas lekcji jasno sounds awkward.

Do I need a comma after Proszę?

Not in Proszę mówić… (set construction: proszę + infinitive). If proszę is an interjection before an imperative, you do use a comma: Proszę, mów jasno. With direct address you also add commas: Panie Adamie, proszę mówić jasno.

How do I pronounce the tricky parts?

Proszę: PRO-sheh (final ę is lightly nasal, often close to plain e).
mówić: MOO-veech (ó like u; ć like ch in cheap, but softer).
jasno: YAS-no (j like y in yes).
podczas: POT-chas (the d assimilates; effectively tch).
lekcji: LEK-tchee (kcj pronounced ktɕ). Stress is on the second-to-last syllable in each word.

How would I make the request more or less formal/polite?

Less formal (ty): Mów jasno podczas lekcji.
Formal neutral: Proszę mówić jasno podczas lekcji.
Very polite (conditional): Czy mógłby pan/mogłaby pani mówić jasno podczas lekcji?
To a group: Czy mogliby państwo mówić jasno podczas lekcji?

How do I negate this kind of request?

Place nie before the infinitive: Proszę nie mówić… For example, Proszę nie rozmawiać podczas lekcji (Please do not chat during class). With imperatives: Nie mów jasno is grammatical but odd in meaning; the pattern matters more than this specific example.

Is lekcja the right word for all kinds of classes?

In schools, lekcja is standard. At university or for courses, you’ll often hear:

zajęcia (classes in general)
wykład (lecture)
ćwiczenia (practical class) So you might say podczas zajęć instead of podczas lekcji in higher education.

Do the diacritics matter in this sentence?

Yes. Polish diacritics are distinct letters. Write Proszę mówić jasno podczas lekcji, not prosze mowic jasno podczas lekcji. Omitting marks can look incorrect and sometimes change meaning or pronunciation.